"Rocznik Parczewski" t. 3 w bibliotece

Miło mi poinformować, że zbiory biblioteki szkolnej powiększyły się o 3 tom "Rocznika Parczewskiego" wydanego pod redakcją Stanisława Jadczaka i przy współpracy Bogumiły Sarnowskiej.

Na uwagę zasługuje w nim artykuł "Żydzi w Parczewie" napisany przez redaktora książki. We wstępie artykułu czytamy: " W polskiej literaturze historycznej nie ma publikacji poświęconych historii Żydów parczewskich. Niniejszym szkicem chciałbym, choćby w zarysie, wypełnić tę lukę. Wydaje się to celowe tym bardziej, że wydarzenia powojenne wpisały Parczew na karty światowej historii Żydów. Niestety w negatywnym świetle." Stanisław Jadczak w swojej pracy ukazuje dzieje Żydów parczewskich od XVI do XX wieku. Największa część publikacji poświęcona jest historii Żydów w okresie II wojny światowej i tuż po jej zakończeniu. Ujęta jest ona w podrozdziałach: Marsz śmierci, Holocaust w Parczewie, Sprawiedliwy z Parczewa, Jak Feniks z popiołów, Pogrom w Parczewie i "Nadmienia się, że narodowości żydowskiej w Parczewie nie ma".

O obecności Żydów w Parczewie świadczą nieliczne budynki będące ich własnością przed 70 laty oraz pomniki na dawnym cmentarzu żydowskim.

W zbiorach naszej biblioteki szkolnej znajduje się jeszcze jeden namacalny dowód istnienia tej narodowości w Parczewie. Jest to zeszyt dyktand z języka polskiego żydowskiej dziewczyny Ruchli Wajnberg zamieszkałej na ulicy Kościelnej 18. Jak wynika z napisu na okładce zeszyt został założony w 1938 roku, a jego właścicielka  chodziła do II klasy. Nie wiadomo w jaki sposób zeszyt ten przetrwał tyle lat i trafił do biblioteki, a znalazłam go w jednej z obszernych książek podczas przeprowadzania selekcji zbiorów. Nie wiadomo także jaki los spotkał Ruchlę, może przetrwała holocaust.
Pozwolę sobie jeszcze przytoczyć znamienne teksty dwóch dyktand:
"Bardzo dawno temu, gdy kraj narodu żydowskiego zamieszkały przez Żydów, za czasów panowania króla Salomona, w kraju tym panował dobrobyt. Lecz niedługo sądzone było narodowi żydowskiemu żyć szczęśliwie. Naród żydowski wiele okresów dobrych i złych pamięta, lata dobrobytu, intensywnej mozolnej pracy i obrony granic państwa swego. Lub też okresy ciężkiej niewoli między mocarstwami świata"; 
"Każdy naród powinien mieć swój kraj. Naród i kraj są to dwie nie rozłączalne rzeczy. Naród może tylko tworzyć i egzystować mając własny kraj, czyli własne terytorium. Narody, które nie maja własnego kraju znajdują się w rozproszeniu. A że znajdują się w obcym kraju są mniejszością narodową danego kraju w jakim sie znajdują"

W dziale "Kultura" rocznika znalazły się m.in. artykuły: Życie i działalność Augusta Zamojskiego, 55-lecie Biblioteki Pedagogicznej w Parczewie, Biblioteki publiczne w powiecie parczewskim, Charyzmatyczna patronka biblioteki w Sosnowicy.
Zachęcam do lektury rocznika, poznawania historii naszej małej ojczyzny.