Lekcja patriotyzmu z Krystyną Krahelską

W ubiegłym tygodniu, w sali Urzędu Miejskiego w Parczewie odbyła się promocja książki "Krystyna Krahelska: bohaterka Warszawy rodem z Polesia". Spotkanie zorganizowała Powiatowa Biblioteka Publiczna-Centrum Kultury w Parczewie oraz wydawca książki Gminna Biblioteka Publiczna w Sosnowicy mająca za patronkę właśnie Krystynę Krahelską.

Bohaterka prezentowanej książki znana jest jako działaczka konspiracyjnego podziemia w czasie II wojny światowej i autorka pieśni "Hej  chłopcy, bagnet na broń!", która stała się jedną z najpopularniejszych piosenek żołnierskich i swoistym hymnem Powstania Warszawskiego. Niestety Krystyna Krahelska jako sanitariuszka została postrzelona w jego pierwszym dniu i zmarła w wyniku odniesionych ran.
Znany jest nam także pomnik Warszawskiej Syrenki stojący na lewym brzegu Wisły u wylotu ulicy Tamka, którego autorką była rzeźbiarka Ludwika Nitschowa, która skłoniła Krystynę Krahelską do pozowania do pomnika. Jej typowa, polska uroda pełna wdzięku, a jednocześnie słowiańskiego charakteru i siły sprawiły, że stała się idealnym modelem do wykonania rzeźby (powstała ona w 1938 r.).

Kopia rzeźby Warszawskiej Syrenki wykonana w drzewie znajduje się w sosnowickiej bibliotece

A jaki związek z ziemią parczewską miała bohaterka publikacji? Opowiadali o nim jej współautorzy: Anna Czarnomska - dyrektor Gminnej Biblioteki Publicznej w Sosnowicy oraz Stanisław Jadczak autor wielu publikacji dotyczących naszego regionu.

Prowadzący spotkanie, od lewej: Bogumiła Sarnowska - dyrektor PBP-CK w Parczewie, Anna Czarnomska - Dyrektor GBP w Sosnowicy, redaktor Stanisław Jadczak i ksiądz prałat Mieczysław Lipniacki

Rodzinną ziemią Krystyny Krahelskiej było Polesie - kraina bagnistych nizin pokrytych lasami i łąkami, ciągnących się po obu stronach Prypeci, pomiędzy Bugiem a Dniestrem. Krystyna urodziła się w 1914 roku w Mazurkach koło Baranowicz, a w 1926 roku kiedy jej ojciec został wojewodą poleskim, mieszkała i uczyła się w Brześciu nad Bugiem. Liczne fotografie ziemi poleskiej znajdujące się w książce oraz ciekawe ich omówienie przez Stanisława Jadczaka sprawiły, że mogliśmy ulec jego tajemniczemu urokowi, jak w piosence "Polesia czar":
... Polesia czar - 
to dzikie knieje i moczary.
Polesia czar - 
smętny to wichrów jęk. ...
I słyszę jak w głębi wód
jakaś skarga się miota
serca prostota
wierzy w Polesia cud. ...
Niestety szczęśliwe lata życia przerwała wojna i rodzina Krahelskich w trudnych warunkach zamieszkała w Warszawie. W 1940 roku zostali ściągnięci przez zaprzyjaźnioną rodzinę Krassowskich do majątku Piesza Wola koło Sosnowicy. O pobycie Krystyny Krahelskiej w naszym regionie opowiadała Anna Czarnomska, opierając się o wspomnienia Janiny Krassowskiej, przyjaciółki Krystyny z okresu pieszowolskiego. Przez cały okres wojenny Krystyna Krahelska prowadziła działalność konspiracyjną w formacjach AK w okolicach Włodawy, w Puławach i Warszawie.
Gdy wybuchło Powstanie Warszawskie Krystyna, pod pseudonimem "Danuta", niosąc pomoc rannym powstańcom, sama została postrzelona i w wyniku doznanych obrażeń zmarła 2 dnia powstania. Ostatnie chwile jej życia opisał nasz regionalny pisarz Andrzej Chodacki w opowiadaniu "Usłyszeć ciszę", które mieliśmy przyjemność usłyszeć w interpretacji autora.
Spotkanie zakończyło wystąpienie księdza prałata Mieczysława Lipniackiego, który we wzruszający sposób opowiedział, jak wyglądał zryw powstaniowy  z perspektywy dziewięcioletniego chłopca. W jego pamięci pozostał obraz płonącej w nocy Warszawy widziany z dachu jego rodzinnego domu w Kawęczynie koło Ryk. Ksiądz prałat był też świadkiem "pospolitego ruszenia" mężczyzn na pomoc walczącej Warszawie, która niestety nie doszła do skutku, gdyż Armia Czerwona nie pozwoliła im wkroczyć do stolicy.

Spotkanie to, przepełnione patriotyzmem, było ciekawą lekcją historii, w którym mogli także uczestniczyć uczniowie klasy II a z naszej szkoły, a dzięki ofiarności organizatorów spotkania nasza biblioteka wzbogaciła się o cenną publikację regionalną.